Nowy stadion dla Mediolanu: budowa czy renowacja?

Na boisku rywale, dziś połączeni wspólną ideą. Ideą budowy nowego stadionu. Po ponad 70 latach dzielenia obecnego obiektu Stadio Giuseppe Meazza, przyszedł czas by dać wielki krok w przyszłość.  Przed południem na Politechnice w Mediolanie odbyło się oficjalne spotkanie zorganizowane przez Inter Mediolan i AC Milan w sprawie budowy nowego stadionu. Oba projekty zakładają budowę obiektu w dzielnicy San Siro, a następnie wyburzenie obecnego Stadio Meazza oraz zagospodarowanie obszaru wokół stadionu.

Lata upływają nieubłaganie i nie oszczędzają nikogo. Starzejemy się my, starzeją się również stadiony. Nikt nie ma wątpliwości, że mimo swojego niezwykłego charakteru i unikalności, stadion Giuseppe Meazza wymaga gruntownego remontu. Powodów i problemów związanych z użytkowaniem obecnego stadionu jest całe mnóstwo. Sposób w jaki ludzie uczęszczają na wydarzenia sportowe, a zwłaszcza jeśli chodzi o mecze piłkarskie, przez lata zmienił się radykalnie. Nowe stadiony oprócz co zrozumiałe znacznie wyższego komfortu, dostępności, technologicznych innowacji, bezpieczeństwa, poszanowania energii, budowane są tak, by życie w nich i wokół nich tętniło nie tylko podczas meczów i wydarzeń pozasportowych, a przez całe 365 dni w roku.

Nie ma przypadku, że w ostatnich latach największe i najbardziej prestiżowe kluby Świata, zmodernizowały lub wybudowały nowe stadiony. Dzięki takim inwestycjom, kluby takie jak Bayern czy Arsenal, znacznie zwiększyły swoje przychody, co pozwoliło na większe inwestycje w piłkarzy, trenerów, managerów czy akademie piłkarskie. Obecnie ani Inter ani Milan nie są w stanie osiągnąć nawet połowy kwoty przychodów jakie generują wspomniane kluby. Nowa generacja stadionów oferuje rozrywkę na wielu poziomach, osobom w każdym wieku. Mediolan jako jedno z najbardziej prestiżowych miast świata, ma ambicję dołączyć do tego grona.

Dlaczego San Siro musi zostać zburzone zamiast poddane renowacji?

Na początku dzisiejszej prezentacji, przedstawiciele klubów tłumaczyli, że początkowo brano pod uwagę gruntowną renowację obecnego stadionu, jednak ostatecznie uznano, że najlepszym wyjściem w tej sytuacji będzie zbudowanie od zera nowego, nowoczesnego obiektu. Oto dlaczego budowa nowej areny wydaje się być najbardziej racjonalnym rozwiązaniem:

1. Lokalizacja

Obecne umiejscowienie stadionu przy via Piccolomini, ulicy oddzielającej stadion od byłego toru wyścigów konnych, sprawia że obecny obiekt nie mógłby zostać specjalnie rozbudowany w tym kierunku.

2. Struktura

Stadion Giuseppe Meazza nie jest jednorodną konstrukcją. Aktualny jego kształt jest efektem nałożenia na siebie trzech osobnych obiektów, zbudowanych w różnym okresie. Każdy z pierścieni stadionu powstał w innym czasie, a jego najstarsze elementy (czyli pierwszy pierścień) są już mocno przestarzałe. Kompletna renowacja zaczęłaby się od zburzenia trzeciego ringu i przebudowie dachu, tak by spełnić wymogi dotyczące generowanego hałasu. Następnie zburzony i wybudowany od nowa zostałby pierwszy ring, przez co widoczność murawy mogłaby zostać znacznie ograniczona. Trudno to sobie wyobrazić, ale rozgrywanie meczów na stadionie podczas takiego "remontu" byłoby szczególnym doświadczeniem i prawdopodobnie wiązałoby to się z licznymi niedogodnościami. Za czerwoną trybuną musiałby zostać dobudowany dodatkowy obiekt, gdzie mieściłyby się pomieszczenia techniczne, biurowe, hotelowe.

Jaki byłby tego efekt? Według klubów niesatysfakcjonujący. San Siro nie byłoby i tak już tym stadionem, którym jest obecnie, ponieważ ingerencje w jego strukturę byłyby bardzo głębokie. Styl i charakterystyczne elementy stadionu mogłyby zniknąć i wówczas stadion nie przypominałby i tego stadionu, którym jest obecnie. Pewne normy zostałyby spełnione, ale kosztem znacznie mniejszej ilości miejsc siedzących, a strefa komercyjna i rozwiązania dotyczące zaplecza i tak pozostawiałoby wiele do życzenia pod względem użyteczności i efektywności jej wykorzystania.

3. Bezpieczeństwo i dostępność

Gdyby nie odstępstwa od reguły, stadion nie spełniałby obecnych norm i przepisów dotyczących tego typu obiekty. Obliczony tak zwany obszar bezpieczeństwa jest mniejszy niż 0,5m2 na osobę i nie może zostać zwiększony, bo nie ma już na to miejsca. Nie sposób nie wspomnieć o tym, że obecny stadion jest bardzo trudnym obiektem dla osób niepełnosprawnych lub starszych, które również interesują się futbolem i czasem chciałyby wybrać się na stadion. Dla nich samodzielne dotarcie na trzeci ring jest obecnie praktycznie niemożliwe.

4. Hałas

Kibice Interu potrafią dopingować. Jeśli tylko chcą, potrafią zrobić na stadionie ogromny hałas. Akustyka stadionu jest świetna, ale to co dobre jest dla kibiców obecnych na stadionie, niekoniecznie dobre jest dla okolicznych mieszkańców, którzy często narzekają na hałas dobiegający ze stadionu podczas meczów czy koncertów. Nowy stadion będzie generować hałas, ale będzie on na niższym poziomie niż hałas generowany obecnie. Mówiąc w prosty sposób: hałas będzie szedł w górę, a nie na boki. Obecnie często przekraczane są dopuszczalne normy dla tego typu obiektów.

5. Murawa

Odkąd zbudowano trzeci ring, Inter i Milan przez lata borykały się z problemami z murawą. Bywały czasy, kiedy murawa na stadionie nie przystawała do poziomu obydwu klubów przypominając nierówne kartoflisko. To powodowało, że piłkarze narażeni byli bardziej na urazy podczas gry, nie wspominając o walorach estetycznych i wstyd podczas meczów w europejskich pucharach. Częste wymiany nawierzchni były bardzo kosztowne, w dodatku dawały krótkotrwały efekt z powodu panującego na obiekcie mikroklimatu i słabemu nasłonecznieniu. W ostatnich latach udało się tę kwestię poprawić dzięki zastosowaniu hybrydowej nawierzchni, czyli połączeniu trawy sztucznej z prawdziwą.

6. Komfort i usługi

Toalety na Stadio Meazza to materiał na osobny temat. Nie od dziś są poniżej akceptowalnych standardów, natomiast to w przypadku renowacji byłoby najmniejszym problemem. Większym byłoby poprawienie komfortu i zapewnienie miejsca na wszelkie usługi związane z komercyjną stroną dnia meczowego. Trzeci ring jest trudny pod względem dostępu do miejsc, miejsca do siedzenia, nie wspominając o dostępie dla osób mniej mobilnych, o czym już wspomniałem.

7. Czas realizacji

Kompletna przebudowa zajęłaby od 5 do 6 lat. Budowa nowego obiektu wymagałaby zaledwie 3 lata. Na każdej budowie możliwe jest pojawienie się opóźnień, a jeśli mówimy o Italii, to jest to wielce prawdopodobne. Wówczas przedłużająca się renowacja San Siro mogłaby sprawić, że inauguracja Zimowych Igrzyk Olimpijskich w 2026 roku byłaby zagrożona.

8. Utrudnienia dla klubów

Renowacja Stadio Meazza mogłaby być kłopotliwa dla kibiców oraz dla klubów, ponieważ podczas prac, znacznie zmniejszona zostałaby pojemność stadionu do około 30-40 tysięcy.

9. Pojemność stadionu

W przypadku gruntownej renowacji, po jej zakończeniu Stadio Meazza mogłoby pomieścić maksymalnie 58 000 miejsc w tym maksymalnie 6500 miejsc typu premium, generujących większe wpływy z biletów. Nowy stadion będzie miał pojemność między 55 000 a 65 000 kibiców, z czego 12 500 byłoby miejscami typu premium. Obecny stadion mieści 78 000 miejsc, co czyni go jednym z największych na kontynencie, jednak w ciągu ostatnich 10 lat, średnia widzów na meczach wyniosła na nim około 47 300 kibiców.

Miejsca premium stanowią zaledwie 4% wszystkich miejsc, a z niektórych skyboxów nie widać nawet całej murawy. W topowych europejskich klubach, procent miejsc premium w stosunku do pojemności całego stadionu wynosi 15%. Według klubów, liczba miejsc wynosząca około 60 000 jest liczbą optymalną.

Osobiście uważam, że Inter powinien pomyśleć nad budową stadionu na minimum 70 tysięcy widzów, ale moje zdanie prawdopodobnie nie będzie w tej kwestii brane pod uwagę. Nad czym oczywiście ubolewam.

10. Koszty

Mogłoby się wydawać, że odnowienie obecnego stadionu będzie znacznie tańsze niż wybudowanie nowego. Nic bardziej mylnego. Kluby szacują, że koszt budowy nowego stadionu wyniesie około 650 milionów euro, podczas gdy renowacja San Siro pochłonęłaby około 510 milionów. Warto jednak pamiętać, że straty z powodu mniejszych wpływów z dnia meczowego mogłyby wynieść około 115 milionów euro w ciągu 5-6 lat co daje nam w sumie kwotę około 625 milionów euro. Po renowacji wpływy z dnia meczowego i tak byłyby niższe od tych jakie osiągają największe kluby w Europie. Nowy stadion może zapewnić wpływy z dnia meczowego na takim samym poziomie jak w przypadku najlepszych europejskich klubów z własnymi nowoczesnymi stadionami.

Dodatkowe argumenty za budową nowego stadionu

1. Inter i Milan grałyby na Meazza do końca prac nad nowym stadionem

Nowy stadion zbudowany zostałby po zachodniej stronie obecnego obiektu, częściowo zajmując teren starej Sports Areny, obecnie wykorzystywanej jako parking. Dzięki temu stadion Giuseppe Meazza funkcjonowałby do samego końca prac nad nowym stadionem.

2. Funkcjonalność

Nowy obiekt oprócz samego miejsca do gry w piłkę i trybun z całym zapleczem, byłby miejscem gdzie na powierzchni około 127 000 m2 znalazłyby się obszary usługowe, sklepy, restauracje, strefy dla graczy, hotel, strefy dla prasy, parkingi, toalety itp.

Zaprojektowane przestrzenie gwarantowałyby wygodę i komfort nie tylko zwykłym kibicom, ale również osobom niepełnosprawnym i starszym. Oprócz schodów prowadzących na trybuny, dostępne byłyby również liczne windy a drużyny będą miały osobne wjazdy na parking.

3. Nowe muzeum

Muzeum Interu i AC Milan zlokalizowane na obecnym stadionie to ponury żart. Muzeum to nie przystoi do prestiżu i tradycji obydwu mediolańskich ekip. Nowy obiekt gwarantowałby powstanie godnego obszaru muzealnego.

4. Murawa na nowym stadionie

Rozmiar murawy nowego stadionu pozostałby bez zmian, podobnie jak jego struktura: hybrydowa. Różnica polegałaby jednak na specjalnym system oświetleniowym oraz systemie cyrkulacji powietrza, który pomógłby zapewnić murawie lepszy wzrost.

5. Elastyczność

Nowy obiekt byłby przystosowany przede wszystkim do rozgrywania meczów piłkarskich, ale z powodzeniem kluby mogłyby wynajmować obiekt do organizacji koncertów i innych wydarzeń sportowych. Obecny stadion gości tego typu imprezy, ale w przypadku nowego obiektu, dostosowanie go do innego wykorzystania zajmowałoby mniej czasu i było mniej pracochłonne.

6. Zagospodarowanie terenu wokół stadionu

Nowy stadion to jedno, ale istotnym punktem inwestycji byłoby zaktywizowanie całego obszaru wokół. Projekty, które zostały dziś pokazane, zakładają zbudowanie terenów zielonych, połączonych z dodatkowymi obiektami, będącymi uzupełnieniem dla stadionu. Parkingi, które obecnie znajdują się na powierzchni, zostaną schowane pod ziemię. Mniej betonu, więcej zieleni. Ogółem, obszary zielone zajmą około 90 000 m2, obecnie jest to 55 870 m2. Istotną kwestią są również drogi dojazdowe i tak na przykład całkowicie odnowiony zostałby tunel Patroclo. W okolicy samego stadionu dominować ma tzw. "lekka mobilność", czyli ruch pieszy, rowerowy...i hulajnogi?

7. Aspekt ekologiczny

Nowy stadion zaprojektowany ma być według wysokich standardów ograniczenia emisji i oszczędności energii. 50% energii pozyskiwane ma być ze źródeł odnawialnych z wykorzystaniem ciepła wód gruntowych. Woda ma być ponownie wykorzystywana do nawadniania i spłukiwania toalet. Ponadto możliwe jest także zastosowanie systemów wychwytujących wilgoć, zagospodarowania wód deszczowych itp.

Dwa projekty, czym się różnią?

Pierścienie Mediolanu - projekt firmy Manica

Firma Manica przygotowała projekt pod nazwą "The Rings of Milano". Bryła stadionu ma być stworzona z dwóch pierścieni, w idealnej równowadze, które symbolizować mają dwa wielkie mediolańskie kluby Inter i AC Milan. Na elewacji stadionu umieszczone zostałyby wizerunki 16 000 kibiców.

Teren wokół stadionu zaprojektowano z myślą, by był kompleksowym obszarem rozrywki i odpoczynku. Nowoczesność połączona z naturalnym krajobrazem, tak by obszar ten stał się modnym miejscem spotkań dla mieszkańców Mediolanu.

Sam stadion swoim owalnym kształtem przypomina wiele obecnie budowanych stadionów. Elewacja dzięki wykorzystaniu rozwiązań oświetlenia LED, zmieniałaby się w zależności od tego czy to Inter byłby gospodarzem meczu czy AC Milan.

Katedra - projekt firmy Populous

Projekt "The Cathedral" jak sama nazwa wskazuje, nawiązywać ma do najsłynniejszego zabytku Mediolanu - Katedry Duomo. Byłby to największy pod względem powierzchni stadion w Europie, choć nie pod względem ilości miejsc siedzących na trybunach. Te zbudowane byłyby w taki sposób, który dawałby kibicom niezwykłe doznania podczas oglądania meczu, pozwalając im być bliżej boiska. Nie jest to obiekt, który przypomina jakikolwiek inny stadion piłkarski. Pod względem wyglądu wydaje się unikalny. Jego zewnętrzna elewacja została zaprojektowana z wykorzystaniem specjalnego szkła architektonicznego, co pozwoli utworzyć przylegającą do obiektu nasłonecznioną galerię, inspirowaną tą przy Via Vittorio Emmanuele II.

Podczas meczów, podobnie jak w przypadku stadionu projekt firmy Manica, dzięki oświetleniu LED, kluby będą mogły tworzyć wizualny klimat wedle własnych potrzeb.

Galeria byłaby naturalnie chłodzona i pasywnie ogrzewana. Na dachu stadionu znalazłyby się panele fotowoltaiczne do generowania energii elektrycznej, która później magazynowana, mogłaby być następnie wykorzystywana do różnych celów.

Projekt ten podobnie jak ten of firmy Manica zakłada zagospodarowanie przestrzeni wokół stadionu. Galeria wokół stadionu oraz 22 hektary zieleni połączone z nowoczesną architekturą, sprawić mają że obszar będzie tętnił życiem przez 365 dni w roku.

Który projekt bym wybrał?

Muszę powiedzieć, że oba projekty są ładne i ciekawe. Bardzo cieszy mnie chęć zagospodarowania terenu poprzez zieleń i miejsca do rekreacji.

Na podstawie dostępnych wizualizacji trudno jest dokonać w pełni świadomego wyboru. Taki wybór byłby możliwy dopiero po dogłębnym zapoznaniu się ze szczegółami każdego z projektów, zaproponowanym rozwiązaniom i wykorzystanym materiałom. Jeśli jednak musiałbym wybrać tylko na podstawie tego co widać, skłaniam się ku propozycji firmy Populous, ponieważ projekt ten jest zdecydowanie bardziej charakterystyczny, bardziej rozpoznawalny i moim zdaniem bardziej pasuje do charakteru miasta Mediolan. Nie jestem przyzwyczajony nowych stadionów o takiej kanciastej bryle w i odczuwam pewną obawę przed tym,. Przeczucie podpowiada mi jednak, że ten projekt byłby lepszym rozwiązaniem, choć patrząc na jego wnętrze wydaje się być mniejszy i bardziej kameralny od propozycji pierwszej.

Bardziej strome nachylenie trybun do pozwala mi również zakładać, że pod względem uczestnictwa w meczu na trybunach, obiekt ten może dawać lepsze doznania od tego z propozycji firmy Manica. Biorąc pod uwagę przylegającą do stadionu galerię, odnoszę wrażenie że ten projekt jest w stanie zaoferować kibicom coś więcej niż tylko mecz piłkarski i faktycznie przyciągać ludzi w to miejsce nie tylko w dni meczowe i nie tylko w teorii, ale również w praktyce.

Propozycja firmy Manica jest interesująca, ale projekt ten jest bardzo zbliżony do większości nowych obiektów, które powstały w ostatnich latach. Widziałem kilka tego typu obiektów w internecie i wiecie co... nie pamiętam wyglądu żadnego z nich. Wiem, że są ładne, że są owalne i fikuśne. Jednocześnie są w dużym uproszczeniu bardzo do siebie podobne.

Nostalgia kontra rozsądek

Stadion Giuseppe Meazza jest jednym z najładniejszych i najbardziej charakterystycznych stadionów na świecie. Nie widziałem stadionu, który z zewnątrz zrobił na mnie takie wrażenie jak ten w Mediolanie.  Z pewnością wraz z rozpoczęciem etapu rozbiórki w oczach pojawią się łzy wzruszenia bo...Meazza... Meazza to obiekt, który od zawsze był moim ulubionym stadionem, nie tylko ze względu na to, że gra na nim Inter. Czasem jednak przychodzi moment, kiedy należy zdecydować: stać w miejscu czy ruszyć naprzód. Wybieram to drugie. Stadion to jednak tylko narzędzie, dość potężne i kosztowne, ale jednak narzędzie do profesjonalnej gry w piłkę przez klub piłkarski. Wspomnienia z nim związane pozostaną razem z nami na zawsze, a nowy obiekt rozpocznie swoją historię, która również może dostarczyć nam wiele nowych i pamiętnych chwil.

Paweł Świnarski
https://twitter.com/pawelswinarski

Źródło: inf. własna / inter.it / nuovostadiomilano